Tại hội thảo, Phó cục trưởng Cục Đường sắt Việt Nam - Nguyễn Huy Hiền đã có những đánh giá chung việc triển khai thực hiện Luật Đường sắt 2017 và định hướng sửa đổi Luật Đường sắt 2017 là yêu cầu cấp bách và cần thiết để phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt, tạo ra không gian mới, động lực mới phát triển kinh tế - xã hội.

Phó cục Trưởng Cục Đường sắt Việt Nam - Nguyễn Huy Hiền phát biểu tại hội nghị

Áp dụng kinh nghiệm thực tiễn quốc tế

Nhằm hỗ trợ Cục Đường sắt Việt Nam trong xây dựng dự thảo Luật, Chương trình Aus4Transport do Bộ Ngoại giao và Thương mại (DFAT) của Chính phủ Australia hỗ trợ cho Bộ GTVT Việt Nam dự án "Những kinh nghiệm quốc tế tốt hỗ trợ Cục Đường sắt VN xây dựng dự thảo Luật Đường sắt (sửa đổi).

Dự án sẽ hỗ trợ về các nội dung: Tích cực sử dụng các thông lệ tốt quốc tế để soạn thảo Luật Đường sắt (sửa đổi); nâng cao năng lực xây dựng thể chế, quy định pháp luật; chủ động định hướng, thiết lập các mốc chuyển dịch sang năng lượng xanh trong lĩnh vực đường sắt.

Các chuyên gia chia sẻ kinh nghiệm đầu tư, xây dựng, vận hành đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị các nước. (Ảnh: minh họa)

Phạm vi của hoạt động của Dự án gồm: Khảo sát và nghiên cứu thực trạng ở Việt Nam, các thông lệ quốc tế tốt và đưa ra các khuyến nghị đối với chính sách về: Đường sắt tốc độ cao; mô hình phát triển đường sắt đô thị và mô hình phát triển đô thị gắn kết với giao thông công cộng (Transit-oriented Development - TOD) cho đường sắt đô thị; thích ứng với biến đổi khí hậu trong ngành đường sắt và quản lý an toàn phương tiện đường sắt.

Tại hội thảo, các chuyên gia trong nước và quốc tế chia sẻ, thảo luận kinh nghiệm quốc tế về khung pháp lý trong xây dựng đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị, mô hình TOD, quản lý an toàn và vấn đề biến đổi khí hậu, chuyển dịch năng lượng và điện khí hóa ngành đường sắt; tập trung về các chủ thể về đầu tư, xây dựng, kinh doanh. Đồng thời đưa ra các khuyến nghị trong sửa đổi Luật Đường sắt về các nội dung này.

Nguyên Thứ trưởng Bộ GTVT - Nguyễn Ngọc Đông, cố vấn cao cấp của Dự án nhấn mạnh, các khuyến nghị đưa ra sẽ được thẩm định, sử dụng trong việc sửa đổi bổ sung Luật Đường sắt nói riêng và các văn bản pháp luật nói chung liên quan đến phát triển đường sắt.

"Hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Đường sắt (sửa đổi) lần này đã có các nội dung đánh giá ở các cấp độ khác nhau và đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, đường sắt tốc độ cao là lĩnh vực rất mới, dù đã được quy định trong Luật Đường sắt 2017 nhưng chưa thực hiện được. Tương tự, lĩnh vực đường sắt đô thị tuy đã được đầu tư xây dựng nhưng chưa phát triển được.

Do vậy cần có các quy định pháp luật cụ thể, có hành lang pháp lý là cơ sở để phát triển đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị, từ huy động nguồn lực, đầu tư, xây dựng, đến vận hành và đảm bảo an toàn gắn với biến đổi khí hậu. Việc đánh giá, nhìn nhận kinh nghiệm thực tiễn của các nước, để có thể áp dụng vào văn bản pháp luật của Việt Nam, từ đó có được hành lang pháp lý đầy đủ hơn để phát triển đường sắt nói chung, đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị nói riêng", ông Đông nói.